سدیم هیدروکسید :
شرح و نحوه انجام آزمایش :
تئوری آزمایش : در این آزمایش به تیتراسیون اسید قوی ( هیدروکلریک اسید ) و باز قوی ( سدیم هیدروکسید ) میپردازیم . به این معنی که اسید قوی به عنوان تیتر شونده و باز قوی نیز تیترانت خواهد بود به همین علت اسید در ارلن یا بشر و باز در بورت قرار خواهد داشت . در این صورت PH را میتوانیم در چهار مرحله مورد بررسی قرار دهیم . مرحله اول PH قبل از واکنش است که در واقع همان PH اسید قوی میباشد و مرحله بعدی شامل قبل از نقطه اکی والان ، در نقطه اکی والان و پس از نقطه اکی والان خواهد بود . همچنین میتوانیم غلظت اسید قوی را نیز با استفاده از این آزمایش و خواندن حجم مصرفی از باز موجود در بورت محاسبه کنیم . نحوه کارکرد دستگاه PH متر به نحوی است که تعداد یون های مثبت موجود در محلول را شمرده سپس با محاسبه |log|H- مقدار PH محلول را نمایش میدهد . اگر دستگاه ، دیگر یون های موجود در محلول را بررسی کند در واقع دچار خطای بازی یا اسیدی شده است که خطای اسیدی در PH کمتر از 0.5 و خطای بازی در PH بیشتر از 9 رخ خواهد داد. فرمول های مورد استفاده در محاسبات PH آزمایش به شکل زیر خواهد بود :
1) M1V1=M2V2
2) (PH=-log((nsa-nsb)/(vsa+ vsb) قبل از اکی والان
3) PH= -log|H| , PH= 7 در نقطه اکی والان
4) PH= 14+ log((nsb-nsa)/(vsb +vsa)) بعد از نقطه اکی والان
نحوه انجام آزمایش : هیدروکلریک اسید را که غلظت آن نامشخص است در بالن ژوژه ریخته با استفاده از آب مقطر به حجم میرسانیم . برای تیتراسیون معمولا از ارلن مایر استفاده میشود اما به علت سهولت قرار گیری الکترود PH متر در ظرف از بشر 100 استفاده می کنیم . پس از به حجم رساندن اسید با استفاده از پیپت مقدار 50 میلی لیتر از اسید را به بشر منتقل میکنیم . مگنت را درون بشر قرار داده و بشر را روی استیرر قرار میدهیم . سر شیشه ای PH متر (الکترود ) را درون بشر قرار داده و PH اولیه محلول را یادداشت میکنیم . بورت را از محلول بازی با غلظت مشخص 0.1 مولار (سدیم هیدروکسید ) پر میکنیم . استیرر را روشن میکنیم تا با تغییر مداوم قطب های مگنت باعث چرخش متناوب آن شده و محلول به خوبی با سرعت متناوب مخلوط شود . برای مشخص شدن روند بازی شدن محلول میتوان کمی از شناساگر فنول فتالین در بشر اضافه کرد . این ماده در محلول اسیدی بی رنگ و در محلول بازی به رنگ ارغوانی یا بنفش خواهد بود . 2ml ,2ml از سدیم هیدروکسید را در هیدروکلریک اسید اضافه میکینیم و هر بار PH نشان داده شده توسط دستگاه را یادداشت میکنیم تا به نقطه اکی والان(PH=7) برسیم و حجم باز استفاده شده از بورت را میخوانیم تا با استفاده از فرمول 1 غلظت اسید استفاده شده در آزمایش مشخص شود و نهایتا با استفاده محاسبات انجام شده در قسمت بعد PH محلول در مراحل مختلف مورد بررسی قرار گیرد و نمودار تیتراسیون انجام شده رسم شود .
محاسبات ، جداول و نمودار های آزمایش :
جدول حجم مصرفی سدیم هیدروکسید (باز 0.1 مولار ) :
PH | حجمNAOH |
0.95 | 0 |
0.95 | 2 |
0.98 | 4 |
1.01 | 6 |
1.03 | 8 |
1.05 | 10 |
1.11 | 12 |
1.14 | 14 |
1.19 | 16 |
1.24 | 18 |
1.28 | 20 |
1.33 | 22 |
1.39 | 24 |
1.46 | 26 |
1.53 | 28 |
1.61 | 30 |
1.71 | 32 |
1.84 | 34 |
2.01 | 36 |
2.30 | 38 |
3.40 | 40 |
3.65 | 40.1 |
7 | 40.3 |
10.25 | 40.5 |
10.55 | 41.5 |
10.77 | 42.5 |
10.90 | 43.5 |
10.99 | 44.5 |
PH در لحظه اولیه و در نقطه اکی والان همچنین حجم مصرفی محلول بازی با رنگ زرد در جدول مشخص شده است
محاسبه غلظت (مولاریته ) اسید و PH قبل و بعد از نقطه اکی والان :
HCL=محلول 2 ، NaOH=محلول 1 , M1V1=M2V2 , 0.1*40.3=M2*50 , M2=0.0806mol/lit
PH قبل از اکی والان :
PH=-log((nsa-nsb)/(vsa+ vsb)) , nsb= 0.1*25*1/1000= 0.0025 , nsa= 0.0806*50*1/1000=0.00403
PH = -log((0.00403-0.0025)/(0.05 +0.025)) =1.69 , PH= 1.69
PH بعد از نقطه اکی والان :
PH= 14+log((nsb-nsa)/(vsb +vsa)) , nsb=0.1*65*1/1000=0.0065 ,
PH=14+log((0.0065-0.00403)/(0.065+0.05))=12.33 , PH=12.33
نتیجه گیری : هرچه اسید و باز قوی تر باشند جهش در نقطه اکی والان بیشتر بوده و نمودار بدست آمده شیب بیشتری د ر نقطه اکی والان خواهد داشت و هرچه این دو ضعیف تر باشند تغییر محیط اسیدی به بازی کند تر بوده و شیب نمودار کاهش میابد .
نمودار تیتراسیون :
نمودار PH بر حسب V :
نمودار مشتق اول PH بر حسب V :
نمودار مشتق دوم PH بر حسب V :
آزمایشگاه شیمی تجزیه...
برچسب : نویسنده : labanalyticalchemistry بازدید : 77